We still have a lot of creative ideas, but unfortunately we lack the financial means to realize them.
If you enjoy the publications on this site, you can support us financially with:
,
,
svetvik@gmail.com
Thank you for your donation: Andrei Stanevich
SITE MENU
ARCHEOLOGIA WOJSKOWA
Boguslaw Perzyk "Specjalne umundurowanie zimowe. Wehrmacht 1942/1943"
Kodowanie etykiet
Pierwsza linijka opisu na naklejce zawierała liczbę, rodzaj i typ nabojów. Druga - numer serii, rok scalenia i producenta nabojów. Trzecia dotyczyła ładunku miotającego - gatunek, producent, numer serii i rok produkcji. Czwarta opisywała łuskę - jej typ, materiał z którego została wykonana, producenta, numer serii i rok produkcji. (Uwaga: producent łusek wcale nie musiał być producentem nabojów, i odwrotnie). Piąta linijka dotyczyła pocisków, ewentualnie ich części. Ostatnia wskazywała typ producenta, numer serii i datę produkcji spłonek.
16 Pistolenpatronen 08 mE
1945 dou 10
Nz.Stb.P.n/A (0.8×0.8) - 1936 rdf 2
Pathr. (St)* lack. - 1945 dou.
Gesch. - 1944 dou
Zdh. 08 - 1942 faa 105
16 nabojów pistoletowych wz. 08 ze stalowym rdzeniem, produkcji dou. z 10 serii 1945 r.; etaborowanych nitrocelulozowym prochem pręcikowym nowego typu, o ziarnach 0.8×0.8 mm, produkcji Wasag Chemie Reinsdorf, z 2 serii 1936 r.; scalonych w łuskach stalowych, wzmacnianych, produkcji dou; z pociskami produkcji dou; naboje zaopatrzone są w spłonki Zdh wz. 08 produkcji faa, ze 105 serii 1942 r.
Przykłady oznaczeń na dnach łusek nabojów 9 mm Parabellum, produkcji z lat 1902-1945.
NABOJE PRODUKOWANE NA RYNEK CYWILNY: 1 - DWM Karlsruhe; 2 - DWM Berlin; 3 - RWS Stadein; 4 - G. Genschow u. Cie Durlach.
NABOJE WOJSKOWE Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ: 5 - DWM Karlsruhe z sierpnia 1914 r.; 6 - DWM Karlsruhe z 1918 r., łuska z mosiądzu zubożonego o zawartości 67% miedzi; 7 - DWM Karlsruhe, łuska stalowa platerowana miedzią; 8 - Arsenał Dresden z maja 1914 roku, w układzie dla firm państwowych odwróconym o 180 stopni (także Dynamit AG Empelde - kod L); 9 - wczesna wersja oznaczeń nabojów produkcji G. Genschow u. Cie. Durlach; 10 - jak 9, lecz ostateczna wersja; 11 - Rheinmetall Sömerda z września 1917 r.; 12 - Oberschlesische Sprengstoffwerke Oberiazisk (Łaziska Górne) z czerwca 1918 r., okrąg oznacza łuskę z odzysku; 13 - łuska z arsenału w Spandau, używana trzy razy, o czym świadczą dwa znaki przeładowywania za ostatnim razem scalono ją z pociskiem O; 14 - Munitionswerken Schönebeck a.d. Elbe, marzec 1916 r.; 15 - Munitionsfabrik Kassel używał prawidłowo schematu dla wytwórni rządowych.
NABOJE PRODUKCJI MIĘDZYWOJENNEJ: 16 - Deutsche Werke AG (DWM Berlin) z października 1920 r.; 17 - naboje z pierwszej serii ostrej amunicji z Polte Magdeburg, scalane w łuskach oznaczonych w sposób nieschematyczny; 18 - w sierpniu 1924 r. powrót do znanych wzorców; 19 - w 1927 r. Polte wprowadziła nowy system oznaczeń, z numerem serii zamiast miesiąca produkcji łuski; 20 - niezidentyfikowana wytwórnia z lat 1924-26; 21 - Dynamit AG Empelde z pierwszej serii 1940 roku, z oznaczeniami z okresu kodów P, z małą gwiazdką; 22 - ta łuska z RWS Stadeln ma gwiazdę - znak materiałowy mosiądzu (72% Cu); 23 i 24 - łuski stalowe platerowane miedzią, z kodami P i kodom materiałowym; 25 - kod materiałowy i nowy kod literowy DWM Berlin; 26 - łuska stalowa platerowana miedzią bez kodu materiałowego.
NABOJE PRODUKOWANE NA EKSPORT: 27 - RWS Stadeln ze znakiem używanym na amunicji myśliwskiej i sportowej (Stadeln jest przedmieściem Norymbergi, stąd litera N); 28 - RWS Stadeln z 1939 r.; 29 - jak wcześniej ale z 1940 r. układ Polte i kropka zamiast gwiazdki; 30 - DWM Berlin.
NABOJE Z WYTWÓRNI ZDOBYCZNYCH. Austria: 31 - szósta seria 1940 r. z zakładów Hirtenbergera - prawie układ Polte; 32 - nabój w łusce - St* z 13 serii 1944 r. Czechosłowacja: 33 - Sellier i Bellot Povażska Bystrica, z gwiazdką o wąskich promieniach; 34 - z nowym kodem literowym zwraca uwagę bardzo wysoki jak na amunicję pistoletową numer serii; 35 - z serii produkowanej dla armii Państwa Słowackiego; 36 - filia SB we Vlasimiu, używająca kodu ak. Belgia: 37 - pierwsze serie naboi ze zdobycznej Fabrique Nationale w Herstal noszące oznaczenia w układzie 180 stopni; 38 i 39 - przyjęty później system pierwszowojenny, z różnymi układami znaków; 40 - od końca 1941 r. zapanował system Polte. Polska: 41 - początkowo składano naboje z polskich komponentów; 42 - pierwsze łuski z okupacyjnej produkcji z oznaczeniami będącymi mieszanką polskich i niemieckich; 43 - nadal cywilny znak Hasag-a, ale już bez sektorów; 44 - łuski mosiężne aż do przejścia całkowicie na stalowe, wykonywano z polskiego mosiądzu (67% Cu); 45 - uporządkowany system panujący od 1942 r.
ANOMALIA W OZNACZENIACH ŁUSEK Z WYTWÓRNI NIEMIECKICH: 46 - wprowadzenie nowych kodów literowych spowodowało pewne zamieszanie w zakładach T. Bergmanna w Berlinie; 47 - przemieszane oznaczenia na łusce produkcji zakładów w Salzwedel; 48 - brak znaku materiałowego na łusce z Geco; 49 - Haeronsarsonalet w Kopenhadze produkował łuski w odwróconym systemie 180 stopni; 50 - łuski E. Mahli z Pragi oznaczane były tylko kodem producenta.
ŁUSKI NABOJÓW SPECJALNYCH: 51 - nabój kontrolny z 1917 r.; 52 i 53 - dwa ze znanych oznaczeń na łuskach nabojów K-Patr.; 54 - Nahkampfpatrone w łusce E. Mahli; 55 - jak wcześniej lecz łuska Polte.
NABOJE SZKOLNE: 56 - typ I ze zbitą spłonką; 57 - typ III i IV z otworem na iglicę: 58 - typ VI (czerwony); 59 - nabój ślepy wykonany z łuski naboju 9×25 Mauser Export produkcji Hirtenbergera
Producenci i typy nabojów 9 mm Parabellum w czasie I wojny światowej
PRODUCENT | |||||||||||||
ROK | C | D | DWMK | GD | GeD | H | J | MW | RMS | S | OS | UN | L |
1909 | K | K | |||||||||||
1910 | K | K | |||||||||||
1911 | K | K | K | K | |||||||||
1912 | K | K | K | K | |||||||||
1913 | K | K | K | K | |||||||||
1914 | K | K | O | K | |||||||||
1915 | K | K | K | K | |||||||||
1916 | O | KO | KO | O | O | O | KO | ||||||
1917 | cu | O | cuO | O | O | O | O | O | cuO | o | O | ||
1918 | O | O | O | O | O | O | O | O | O | O | O |
K - Kegelstumpfgeschoss, O - Ogivalgeschoss, cu - łuski stalowe, miedziowane
Producenci łusek 9 mm Parabellum w okresie "kodów P"
POK | Działające firmy | ||||||||
1935 | P28 | P120 | |||||||
1936 | P28 | P120 | P405 | ||||||
1937 | P28 | P120 | P405 | ||||||
1938 | P28 | P120 | P405 | ||||||
1939 | P28 | P120 | P131 | P151 | P334 | P405 | |||
1940 | P14A | P25 | P120 | P131 | P151 | P334 | P369 | P405 | |
1941 | P25 |
Rodzaje nabojów 9 mm Parabellum produkowanych w okresie kodów literowych, 1940-45
KOD | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 19441) | 1945 |
ad | Gt+C8 St+mE | Gt+mE | Gt+mE | Gt+mE | St+SE | |
am | #08 | #mE St08 St+mE | St+08 St+mE St+08 St+mE | St+mE | St+08 St+mE2) | St+mE |
ak | #08 #N St+08 St+N St+08 St+mE | #08 St+08 St+mE | St+08 St+mE St+N | St+08 St+mE2) St+N | St+mE St+N | |
asb | #08 cu+08 | #08 cu+08 cu+mE St+08 St+mE St+08 St+mE | St+08 St+mE | St+08 St+mE St+08 St+mE | St+mE St+SE St+mE St+SE | |
aux | Ex+V #08 #mE cu+mE | Ex+V Ex+VI #08 #mE cu+08 cu+mE St+mE | Ex+V Ex+VI St+mE St+No | Ex+V Ex+VI | ||
ay | Ex+VI ? | Ex+VI | Ex+VI | EX+VI | ||
Pcdp | #08 | |||||
faa | St+mE St+SE | St+mE St+SE | St+mE St+SE -St+mE -St+SE | |||
fb | P334 | #08 St+08 | St+08 St+mE | St+mE | St+mE St+mE | St+mE -St+mE |
tva | #084) | St+08 | St+08 | |||
hta | P25 | #08 St+08 | St+08 St+mE | St+08 St+mE | St+mE St+SE | St+SE |
hlc | St+08 | St+mE St+me | St+mE | St+mE | St+mE | |
hrn | St+08 | |||||
HASAG | 67+Ni | |||||
kam | 67+Ni | 67+08 St+08 St+mE | St+08 St+mE | St+08 St+mE | St+mE | St+mE |
lpk | Ex+VI | Ex+VI | Ex+VI | Ex+VI | ||
ndn | #083) #Ni3) | |||||
oma | #086) #Ni6) | |||||
oxo | P369 | #08 St+08 | St+08 St+mE | St+08 St+mE | St+mE St+mE | -St+mE |
pii | #083) | #083) | ||||
qrb | St+mE | |||||
rfo | St+mE St+SE | St+mE St+SE | ||||
suk | -St+mE -St+SE | |||||
va | St+08 St+08 | St+mE | St+mE | St+mE St+SE | ||
cdp | Pccp | #08 St+08 | St+08 | |||
ch | #083) | #083) #Ni3) #084) #Ni4) | #Ni St+08 St+Ni St+mE | St+08 St+mE | St+mE | |
dnf | #08 | #08 #mE St+08 St+mE | St+08 St+mE | St+mE St+SE | St+08 St+mE2) St+SE -St+08 -St+mE -St+SE | |
dnh | P405 | Ex+V #08 cu+08 | Ex+V #08 #mE St+08 St+mE St+08 St+mE | #08 #mE St+08 St+mE St+SE | #08 #mE St+08 St+mE2) St+SE | St+mE |
dou | P14A | #mE St+mE St+mE | St+mE St+mE | St+mE | St+mE -St+mE | St+mE -St+mE |
eej | S+08 St+mE | St+5) | St+5) | |||
emp | #08 | #08 cu+08 St+08 | St+08 St+mE St+08 St+mE | St+08 St+mE | St+08 St+mE2) St+SE -St+08 -St+mE2) -St+SE | St+mE |
wa | St+08 St+mE | St+08 St+mE | St+08 St+mE2) | |||
X | St+Np | |||||
Z | St+mE |
Dane w kratkach dotyczą kolejno łuski i pocisku.
ŁUSKA: # - mosiężna o zawartości 72% Cu; 67 - mosiężna o zawartości 67% Cu; cu - stalowa, miedziowana (bicia w tabeli poniżej); St - stalowa, lakierowana: St+ - stalowa, lakierowana o wzmocnionych ściankach; -St* - stalowa, lakierowana o wzmocnionych ściankach i jednym otworze zapałowym
POCISK: 08 - z ołowianym rdzeniem; mE - ze stalowym rdzeniem; SE - żeliwny; Ni - płaszcz niklowany z ołowianym rdzeniem; Np - z ołowianym rdzeniem, do broni wytłumionej; Ex - nabój szkolny odpowiedniego typu.
PRZYPISY: 1) w latach 1944 i 45 zaprzestano czernienia płaszczy pocisków mE; 2) pocisk ma czerniony płaszcz; 3) bicie w układzie 180 stopni; 4) bicie w układzie 120 stopni; 6) brak danych o typie pocisku, zachowały się jedynie łuski; 6) na nabojach brak daty produkcji
Kody materiałowe na łuskach miedziowanych
ROK | |||
PRODUCENT | 1939 | 1940 | 1941 |
P | St Xf1 | Xf1 (także jako aux) | St (aux) |
P25 | VIIa1 | ||
P120 | IVf1 | Xf1 | Xf1 (emp) St (emp) |
P131 | VIIIb1 IXb1 VIIb1 | IVb1 Vb1 VIb1 VIIb1 VIIIb1 IXb1 (także jako asb) | St (asb) |
P405 | VIIf1 IXf1 | VIIf1 (dnh) St (dnh) | |
P14A | IXg1 |
Kod cyfr rzymskich oznaczający dostawców stali na łuski, nie został dotąd ujawniony, podobnie jak symboli składu stali na łuski (cyfra arabska). Zakłady galwanizujące miedzią płaty stali na łuski; a - August d. Haer Metallwerke, Troisdorf; b - Sundwtger Mossingwerke Sundwig; f - Mansweld AG Kupfer- und Messingwerke, Hettstedt; g - Hirsch Kupfer- und Messingwerke. Finow
Leśne walki koło Kaługi, jesień 1942 roku. Szeregowy uzbrojony w pistolet P08 - broń do której pierwotnie opracowano amunicję 9×19 mm Parabellum (CAW)
Autor dziękuje za udostępnienie materiałów panom A. Bartosowi, J. Dąbrowskiemu, P. Krajewskiemu, W. Nowakowskiemu, J. Cyndeckiemu
We still have a lot of creative ideas, but unfortunately we lack the financial means to realize them.
If you enjoy the publications on this site, you can support us financially with:
,
,
svetvik@gmail.com
Thank you for your donation: Andrei Stanevich
(⇚ + ctrl) PREVIOUS PAGE ◄► NEXT PAGE (ctrl + ⇛)
We have much more interesting information on this site.
Click MENU to check it out!
∎ cartalana.com© 2011-2023 ∎ mailto: cartalana@cartalana.com